Thursday, July 27, 2017

ကၠဳေျႏၵ

လွဴဒါန္းၾကည္ညိဳတဲ့အခါ ကၠဳေျႏၵကိုၾကည့္ၿပီး မဆံုးျဖတ္နဲ႔။ သံဃဂုဏ္ကိုသာ အာရံုျပဳပါ။
သားေရ
သားမေတြ႔လိုက္ရတဲ့ ဘိုးဘိုးႀကီးက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားကြ။ သံဃာေတြကို အရမ္းၾကည္ညိဳတယ္။ ဘြားဘြားႀကီးကလည္း ဝါတြင္း၊ ဝါပအၿမဲ မနက္တိုင္း ေဖေဖအိပ္ေကာင္းခ်ိန္တိုင္း ဆြမ္းထေလာင္းေလ့ရွိတယ္။
ေဖေဖ သကၤန္းစီးတာ သံုးႀကိမ္ရွိပီ။ ေဖေဖ ကိုရင္ဝတ္ သကၤန္းစီီၿပီီၿပီးခ်င္း ဘိုးဘိုးႀကီးက ကန္ေတာ့မယ္လုပ္ေတာ့ ေဖေဖက ဘိုးဘိုးကို မကန္ေတာ့ဖို႔ေျပာတယ္။ ဘိုးဘိုးႀကီးက သားကိုကန္ေတာ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ေတာ္ကို ကန္ေတာ့တာလို႔ေျပာတာ မွတ္မိေနတယ္။ ရဟန္းေဘာင္တက္တိုင္း ဘြားဘြားႀကီးက ေက်ာင္းလာလာကန္ေတာ့တယ္။ ေဖေဖဆိုလည္း သားခ်ီ၊ သမီးခ်ီေနတဲ့ ဒုလႅဘရဟန္းတက္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ေတြ႔လည္း ကန္ေတာ့တာပဲ သားရယ္။ ေျပာခ်င္တာ အခုမွ စမယ္။ လွဴဒါန္းၾကည္ညိဳတဲ့အခါ ကၠဳေျႏၵကိုၾကည့္ၿပီး မဆံုးျဖတ္နဲ႔သား။ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရတာက တပိုင္းေနာ္။
Halo Effect နဲ႔ Horn Effect ဆိုတာရွိတယ္သား။ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ တကြက္ေကာင္း တစ္ခုေကာင္းက က်န္တဲ့ဆိုးအရာေတြကို လႊမ္းမိုးသြားေစတက္သလို ဆိုးတဲ့တကြက္ကလည္း က်န္ေကာင္းတဲ့အရာေတြကို စိုးမိုးသြားတက္တယ္။ ဆိုပါဆို႔ မင္းၿပံဳးတာေလးက ငါနဲ႔တူတယ္ဆိုရင္ အရမ္းသေဘာက်တယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ အားလံုးအိုေကသြားတယ္။ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့ အျပဳအမွဳတစ္ခုေတြ႔တာနဲ႔ ဆက္စကားေျပာခ်င္စိတ္ ဆိုခ်င္စိတ္ေပ်ာက္သြားတယ္။ မင့္အေမကို ေတာ္ေတာ္ဝေနတာပဲလို႔ ေျပာၾကည့္လိုက္။ ခ်ေကြ်းမဲ့မုန္႔ေတာင္ ျပန္သိမ္းသြားမယ္မွတ္။ သူမႀကိဳက္တာတစ္ခုက အျခားေကာင္းႏိုင္မဲ့အရာေတြကို လံုးဝဖံုးလႊမ္းသြားတယ္ကြ။ ဒီလိုပဲ လူတစ္ေယာက္၊ ရဟန္းတစ္ပါးကို အဆုိးျမင္သြားေစဖို႔ အေကာင္းျမင္သြားေစဖို႔ အခ်က္အမ်ားႀကီးမလိုဘူး။ တကြက္ေကာင္း ႏွစ္ကြက္ေကာင္းနဲ႔ ပြဲသိမ္းထိုးလို႔ရတယ္။ ေကာင္းရင္ ေဟလို ဆိုးရင္ ဟြန္းအက္ဖက္လို႔ေခၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားပိုဂရုစိုက္ရမယ္။ ကြက္မၾကည့္နဲ႔။
အခါတပါးက ရွင္သာရိပုတၱရာကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ပင့္ဖိတ္လို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူတယ္။ လမ္းမွာ ေရအိုင္ေလးေတြေတြ႔ေတာ့ အတိတ္ဘဝက ဗီဇကေပၚလာၿပီး ေရအိုင္ေလးကို ကၠဳေျႏၵမေဆာင္ဘဲ ခုန္ဆြေက်ာ္လႊားသြားတယ္။
ဒါကို ဒကာကျမင္ေတာ့ အၾကည္အညိဳေလ်ာ့ကာ ဆပ္ကပ္လွဴဒါန္းမဲ့ သကၤန္းေတြထဲက တစ္ထည္ေလ်ာ့ဖို႔ စိတ္ကူးမိတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ လမ္းေပၚက သံဃာကလည္း ေနာက္ထပ္ ေရအိုင္ေလးေတြ႔ေတာ့ အရင္လို ထပ္ခုန္ေပါက္ေက်ာ္လႊားၿပီး ခရီးဆက္ပါတယ္။ ဒါကို ျမင္ျပန္ေတာ့ေနာက္ထပ္ သကၤန္းတစ္ထည္ထပ္ေလ်ာ့လွဴဖို႔ စဥ္းစားမိျပန္တယ္။ တတိယ တစ္ႀကိမ္ေရအိုင္ေတြ႔ျပန္ေတာ့ အဂၢသာဝကႀကီးဟာ အရင္လို ခုန္ေပါက္ၿပီးမႂကြေတာ့ပဲ ကၠဳေျႏၵအျပည့္နဲ႔ ေရအိုင္ထဲကို ဆင္းျဖတ္ၿပီး ေလ်ာက္လွမ္းေတာ္မူတယ္။
ဗီဇဆိုတာ သာမာန္ထုဇဥ္မဟုတ္။ ပကတိသာဝကမဟုတ္။ မဟာသာဝကထက္ျမတ္တဲ့ အဂၢသာဝကလို အရိယာကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးေတာင္ မေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ဘူး သားရယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ဗီဇမေဖ်ာက္ႏိုင္တာကို နားလည္လက္ခံပါ။ ဒါေၾကာင့္ လွဴဒါန္းၾကည္ညိဳတဲ့အခါ သံဃႆေဒမဆိုၿပီး လွဴဒါန္းသက္ဝင္ ယံုၾကည္သူေတြလည္းရွိႏိုင္သလို ကၠဳေျႏၵကိုၾကည့္ၿပီး သကၤန္းေတြကို တထည္ၿပီးတထည္ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေနတဲ့ ဒကာ၊ ဒကာမေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးနဲ႔ရွိႏိုင္ပါတယ္။ သား ကို မွာမယ္။ သကၤန္းေတြ ေလ်ာ့မလွဴနဲ႔ေနာ္။ သဒၶါမပ်က္ေစနဲ႔။ ဂရုစိုက္ေနာ္။
သဒၶါတရားထက္သန္သူေတြက ကၠဳေျႏၵကိုမငဲ့ဘဲ လွဴဒါန္းတာ ျပသနာမရွိေပမဲ့ သဒၶါတရားနည္းပါးေခါင္းပါးၿပီး ကၠဳေျႏၵမဲ့တဲ့ ရဟန္းသံဃာကို ကာယကံ၊ ဝဇီကံ၊ မေနာကံတစ္ပါးပါးျဖင့္ေစာ္ကားျပစ္မွားရင္ဗုဒၶအဆံုးအမေတြကို က်င့္ႀကံလိုက္နာသူေတြ ဟုတ္ဟုတ္ မဟုတ္ဟုတ္ စစ္စစ္ မစစ္စစ္ အကုသိုလ္မ်ားတယ္။ သားရယ္။ ကံသာ ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္း သားေရ။
ကိုယ္ေတာ္ေတြကလည္း ကၠဳေျႏၵထိန္းဖို႔ႀကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ရင္ သားကလည္း ကိုယ္ေတာ္ေတြရဲ႔ ကၠဳေျႏၵထက္ ဘုရားအဆံုးအမကို ပိုၾကည္ညိဳၿပီး ပစၥည္းေလးပါးေထာက္ပ့ံရင္ျဖင့္ အတိုင္းထက္အလြန္ပဲ။
ဒါနဲ႔
သံဃံပူေဇမိပါ ဘုရား။
သံဃႆ ေဒမ။
သူေတာ္ေကာင္းတရားထြန္းကားၿပီး
သတၱဝါမွန္သေ႐ြ႔ တရားေတြ႔ ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။

ဘယ္ဘာသာ၀င္လဲ

ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ
သားေရ
တခ်ိန္က
ေဖေဖတို႔က
ကိုယ့္လူမ်ိဳးကိုကိုယ္
သမၼာဒိ႒ိလူမ်ိဳး
မွန္ကန္တဲ့အယူရွိသူလို႔
သံုးႏွဴန္းၿပီး
အျခားဘာသာျခားေတြကို
မိစၦာဒိ႒ိေတြ
အယူမွားတဲ့သူေတြလို႔
ေခၚေဝၚခဲ့ဖူးတယ္။
ဒါေတြအခုေတာ့
မရွိေတာ့ပါဘူး။
သားေလးႀကီးလာလို႔ ႏိုင္ငံရပ္ျခားက
အသိမိတ္ေဆြေတြက
ဘယ္ဘာသာဝင္လဲလို႔
ေမးရင္ သား ဘယ္လိုေျဖမလဲ။
ဗုဒၶဘာသာလို႔ ေျဖရင္
သူတို႔က ထပ္ေမးဦးမယ္။
(၁) ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာလား
(၂) ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာလားဆိုၿပီးထပ္ေမးရင္ေကာ
သားေလးဘယ္လိုျပန္ေျဖမလဲ။
ကမၻာမွာ
ကိုးကြယ္စည္းကပ္တဲ့
ဘာသာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။
ဒီအထဲမွာ
ဗုဒၶဘာသာဟာလည္း
ဗုဒၶအဆံုးအမဟာလည္း
တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။
ဗုဒၶဘာသာကို
မဟာယာနနဲ႔
ဟိနယာနဆိုၿပီးခြဲၾကတယ္။
(မဟာဆိုတာႀကီးျမတ္တယ္။
ဟိနဆိုတာ ယုတ္ညံ့တယ္။)
ဒါကို လူၾကားေကာင္းေအာင္
နိဗၺာန္ကိုသြားတဲ့
ဘီးအႀကီး၊
ဘီးအေသးဆိုၿပီး နာမတပ္ကာ
ေျပာၾကတယ္။
ေျဖသိမ့္စရာက
ေထရဝါဒလို႔ အေခၚေဝၚ
ေနာက္တစ္ခုထပ္ရွိေသးတာပဲကြ။
ရွင္မဟာကႆပအစျဖာတဲ့
ေထရဝါဒ ေထရ္ႀကီးဝါႀကီးေတြရဲ႔ အာေဘာ္
ေထရဝါဒဆိုၿပီးလည္းေျပာၾက၊ ဆိုၾက၊ သံုးၾကတယ္။
ယုတ္ညံ့တယ္ဆိုတာထက္
ဘီးအေသးဆိုတာထက္ စာရင္
ေထရဝါဒက ၾကားေကာင္းေသးတယ္။
ေတာ္ေသးတယ္။
ဟုတ္သလိုလိုရွိတယ္
ေျပာရမယ္။
ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ သင့္ေတာ္မဲ့
နာမည္ရွာရေအာင္လား။
ေပးရေအာင္လား။
သားေရ
ဆိုလိုခ်င္တာက
ဗုဒၶအဆံုးအမကို
စာေပမ်က္ႏွာစာမွာ
သူမ်ားေတြက နင္းၿပီးသား။
သူမ်ားေတြက ႏွိမ္ၿပီးသား။
မသိတဲ့ သူေတြ ခံၾကေပမဲ့
သိတဲ့သူေတြ ၿငိမ္မေနသင့္ဘူး။
ေဖေဖဆို
ဘာသာတရားဆိုတာထက္
အဆံုးအမကို သေဘာက်တယ္။
ဝါဒဆိုတာထက္
အဆံုးအမကို ပိုႀကိဳက္တယ္။
ဆိုဆံုးမလြယ္သူျဖစ္ရပါေစဆိုတဲ့
သားေတာ္ရာဟုလာရဲ႔
ဆုေတာင္းေလးကို
အထူးႏွစ္ၿခိဳက္မိတယ္။
ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာပါကြာ
ဘီးအေသးပါကြာဆိုရင္လည္း
မဟုတ္ေၾကာင္းရွင္းျပဖို႔
ျပန္ေျဖရွင္းဖို႔ အစဥ္သင့္ပဲ။
ေထရဝါဒက မဆိုးေပမဲ့
အဓိပၸါယ္ေကာက္လြဲႏိုင္တယ္။
တကယ္ေတာ့
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႔ အဆံုးအမလို႔
သံုးႏွဴန္းတာကို
သေဘာအက်ဆံုးပဲ။
ဟီေနာလို႔ ေျပာရေအာင္
ယုတ္ညံ့စရာလည္း
သြန္သင္ဆံုးမတာေတြမွာ
တစ္လံုး၊ တစ္ပါဒမရွိ။
ကိုယ္တိုင္ဘုရားျဖစ္မွ
နိဗၺာန္ဝင္ရမွာကို
မယံုၾကည္လို႔
ဘီးအေသးလို႔ေျပာရတာလည္း
လက္ခံစရာမရွိ။
ေထရဝါဒလို႔ ေျပာရေအာင္
ေထရ္ႀကီး ဝါႀကီးေတြျဖစ္တဲ့
ရွင္မဟာကႆပတို႔ ရွင္အာနႏၵာတို႔
ဥပါလိကိုယ္ေတာ္ေတြရဲ႔
အာေဘာ္သက္သက္
ဝါဒလည္းမဟုတ္။
ဘုရားေဟာ တရားေတာ္ေတြကို
တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းကပဲ
ကိုယ္ေျပာခ်င္တာ ကိုယ္ဆိုခ်င္တာကိုပဲ
မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာလည္းမဟုတ္။
တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းဆီ
တကြဲတျပား တေနရာဆီကေန
ေရးထိုးမွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာလည္းမဟုတ္ဘူးကြာ။
ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္
သကၤန္းခ်င္းလဲ ဝတ္ဆင္ၿပီး ေနရာေပးခဲ့တဲ့
တတိယသာဝက ရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ရယ္။
ဝိနည္းမွာ ဧတဒဂ္ရထားတဲ့ ဥပါလိကိုယ္ေတာ္ရယ္။
ဘုရားေဟာတရားေတြကို အာဂံုေဆာင္ထားတဲ့ ရွင္အာနႏၵာတို႔
ဦးေဆာင္တဲ့
အာသေဝါကုန္ခမ္းၿပီး
အစြဲမရွိ၊ အစြန္းမရွိတဲ့ ရဟႏၱာသံဃာ
အပါးငါးရာနဲ႔စုေပါင္းၿပီး
႐ြတ္ဆို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာေနာ္ သား။
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႔ ေလးဆယ့္ငါးဝါအတြင္း
လူနတ္ျဗဟၼာသတၱဝါေဝေနယ်ေတြကို
ေခ်ခြ်တ္ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဝစနနာေတြကို
ျဖည့္စြက္ျခင္း။ ျပင္ဆင္ျခင္း။ တည္းဖ်က္ျခင္း။
ဘာမွလုပ္ခဲ့တာမဟုတ္ပဲ
ယေန႔တိုင္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့
အဆံုးအမေတြပါ။
ဒီအဆံုးအမေတြကို
လိုက္နာေနၾကသူေတြပါ။
သားေလးကို
ဘယ္ဘာသာဝင္လဲလို႔ ေမးလာရင္
သားရဲရဲဝ့ံဝ့ံ ေျဖေနာ္။

Saturday, July 22, 2017

2C

Content & Context
Content is စာ
က လုပ္ငန္း။
အေၾကာင္းအရာ။

ေနာက္က်။
စာေတြက ေနာက္က်။
စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်င္ရင္ စာက်က္။
စာေတြ႔ေတြက အရင္က လက္ေတြ႔ေတြ။
စာေတြ႔ေတြက ျမန္မာမဟုတ္။ ကမၻာ။
ဒါေၾကာင့္ အျမဲျပန္ျပန္ျပီး ျပင္ဆင္ေနရတယ္။

လက္ေတြ႔က ျမန္မာ။ ယူေက။ ကမၻာ။

Monday, July 17, 2017

Revenge

လူတိုင္းအေပၚျပန္မေကာင္းႏိုင္လို႔ ကိုယ့္အေပၚေကာင္းတဲ့သူေတြကို သူတို႔လို ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေပမဲ့ ကိုယ္ေပၚမေကာင္းတဲ့သူကို ျပန္မေကာင္းေတာ့ဘူး။

Pygamlion in Education

ပခ္မလ္လီယန္
ဂရိပန္းပုဆရာၾကီးပခ္မလယန္း “Pygmalion” က အခ်ိဳးအစားေျပျပစ္တဲ့ ပန္းပုသူဇာရုပ္တုကို ထုလုပ္ခဲ့ျပီး ကိုယ့္ရဲ႔လက္ရာအေပၚ အရူးအမူးျဖစ္ခဲ့တယ္။ နတ္ဘုရားေတြကို အၾကိမ္ၾကိမ္တိုင္တည္ ဆုေတာင္းေနလို႔ ေနာက္ဆုံးအလွနတ္သမီး အပရိုဒိုက္ (Aphrodite) က ပန္းပုရုပ္တုကို အသက္သြင္း ရွင္သန္ေစျပီး ပန္းပုသူဇာနဲ႔ ပန္းပုဆရာၾကီး ဇာတ္ေပါင္း သြားခဲ့တယ္။ �ႀကီးမားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေန မထင္မွတ္ထားတဲ့ သက္မဲ့ပန္းပုရုပ္တုကေန သက္ရွိလူသားအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္။
ပခ္မလ္လီယန္အက်ိဳးဆက္
ကီးမားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က လူတစ္ဦး၊ တစ္ေယာက္ရဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြကို ျမင့္မားလာေစတက္တာကို Pygmalion Effect လို႔ေခၚၾကတယ္။ (The Pygmalion effect, or Rosenthal effect, is the phenomenon whereby higher expectations lead to an increase in performance.)
သက္ေရာက္နယ္ပယ္
ဒီပခ္မလ္လီယန္သက္ေရာက္မွဳ႔ကို (က) သင္ၾကားျခင္း (ခ) စီမံခန္႔ခြဲျခင္းနဲ႔ (ဂ) ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ေတြမွာ အသံုးခ်ႏိုင္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။
သင္ၾကားျခင္းႏွင့္ ပခ္မလ္လီယန္
ဆရာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ စိတ္ခြန္အားေတြျဖစ္ေစႏိုင္သလို စိတ္ဓါတ္ေတြလည္း က်ေစႏိုင္တယ္။ ဆရာတစ္ဦးရဲ႔ ေက်ာင္းသားအေပၚထားရွိတဲ့ အထင္အျမင္ေတြဟာ ေက်ာင္းသားရဲ႔ ေရွ႔ေရးကို ထင္ဟပ္ေနေစႏိုင္ပါတယ္။ လႊမ္းမိုးႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာက ေက်ာင္းသားကို အထင္ေသးေလ ေက်ာင္းသားဟာ အထူးသျဖင့္ စာေမးပြဲမွာ ရလဒ္ေကာင္းေတြရဖို႔ ရဖို႔ခဲယဥ္းေလျဖစ္ပါတယ္။ ဝဇီေဗဒထိတိုင္းရွလို႔ေျပာၾကမလားပါပဲ။ "မင္းဘာမွျဖစ္လာစရာမရွိပါဘူး။ မင္းႀကိဳးစားလို႔လဲအပိုပါပဲ"ဆိုတဲ့ ဆရာေတြရဲ႔ မွတ္ခ်က္ေတြဟာ ေက်ာင္းသားေတြကို အညြန္႔ခ်ိဳးလိုက္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတြ ဆရာမေတြအေနနဲ႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚ အလြယ္ လက္တမ္း လက္လြတ္စပယ္ မွတ္ခ်က္ေတြကို မလုပ္ဖို႔ ဂရုစိုက္ဖို႔ အထူး လိုအပ္ပါတယ္။
ဆရာက ေက်ာင္းသားကို သူ႔ရဲ႔အထင္အျမင္ကို ဘယ္လိုထင္ဟပ္ေစလဲဆိုတာ ဆက္လက္စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္လား။ ဆရာအမ်ားစုက အေတာ္ဆံုးေက်ာင္းသားနဲ႔ အဆိုးဆံုးေက်ာင္းသားကိုပဲ မွတ္မိတက္ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေတာ္တဲ့သူကို ခ်စ္လို႔၊ အဆိုးဆံုးက ဒုကၡေပးလြန္းလို႔မွတ္မိၾကတာပါ။ အလယ္ေတြက ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္ေတြပါ။ အျမဲတမ္းလပ္ေနတက္ၾကတယ္။ ဒီကတဆင့္ ဆရာရဲ႔ အေလးေပးမွဳ႔၊ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆိုေတြက ထားရွိတဲ့ သေဘာထားေတြဟာ ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေစပါတယ္။ သိသာေစပါတယ္။ ဥပမာ။ (၁) ေက်ာင္းသားေတြကို ထိုင္ခံုေနရာခ်ထားတဲ့အခါ။ (၂) စာသင္ခန္းအတြင္း လူစုလူခြဲထားတဲ့အခါ။ (၃) တန္းခြဲေတြခြဲတဲ့အခါ (၄) ေမးျမန္းလာတဲ့အေပၚ တံု႔ျပန္ေျဖဆိုတဲ့အခါ (၅) အေလးေပးခ်ီးမြမ္းတဲ့အခါ (၆) ဂရုစို္က္အေရးတယူျပဳျခင္းတို႔အခါ (၇) အေၾကာင္းတဆံုတရာ ေစခိုင္းတဲ့အခါ တို႔မွာျဖစ္တက္ပါတယ္။ �ညံ့တဲ့သူေတြကို ဆရာကသူနဲ႔�၁။ ခပ္ေ၀းေ၀းမွာ ထိုင္ေစတယ္။�၂။ အညံေတြကို စုထိုင္ေစတက္တယ္။ တန္းခြဲေတာင္ ခြဲထားတက္ေသးတယ္။�၃။ အညံ့ေတြကို ဂရုစိုက္ေလ့မရွိၾကဘူး။ လ်စ္လွဴရွဴမ်က္ကြယ္ျပဳထားတက္တယ္။�၄။ လူေရွ႔သူေရွ႔ သိပ္ခ်ီးမြမ္းေလ့မရွိ။ ခ်ီးမြမ္းခဲ့လ်င္လည္း ရင္ထဲကမပါ။�၅။ စာေမးရင္ အဖက္မလုပ္ အေၾကာင္းမျပန္တက္။
၆။ ခက္ခဲမယ္ဆိုတဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့အခါေတြ တာဝန္ေပးတဲ့အခါ။
က်ေနာ္ဆိုရင္ လုပ္ငန္းခြင္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကေလးေတြ ကေလးေတြလို႔ ေခၚတဲ့အေခၚအေ၀ၚကို ကိုယ္တိုင္မသံုးသလို အျခားသူေတြကိုလည္း မသံုးဖို႔ တားျမစ္ေလ့ရွိတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္မွာေရာက္ရွိတဲ့သူေတြဟာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အထက္ေတြျဖစ္လို႔ ကေလးေတြ ခ်ာတိတ္ေတြမဟုတ္ဘူး။ ဒီထက္ငယ္ေနရင္လည္း မခန္႔သင့္ဘူးလို႔ အႀကံေပးရံုရွိပါတယ္။ ဒီလိုပဲေက်ာင္း ေရာက္လာတဲ့သူေတြဟာလည္း အေျခခံအထက္တန္းေအာင္ျမင္ျပီးသူေတြျဖစ္လို႔ ကေလးေတြမပါဘူး။ ကေလးဆိုရင္ မူၾကိဳ ပို႔ျပစ္မယ္လို႔ အျမဲတမ္းစသလို ေနာက္သလိုမ်ိဳးေျပာေလ့ရွိတယ္။
ေက်ာင္းစာသင္ခန္းႏွင့္ ပခ္မဲလ္လီယန္
ကိုယ္သေဘာမက်တဲ့ေက်ာင္းသားကို ေနရာမေပးဘူး။ အေကာင္းလုပ္ရင္ အေကာင္းမေျပာဘူး။�အျပစ္လုပ္ရင္ ဆိုဆံုးမလို႔မျပီးဘူး။ မ်က္ႏွာသာမေပးဘူး။ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္း လမ္းမညႊန္ဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚယံုၾကည္စိတ္ထားႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိ အားကိုးခ်င္စိတ္ စိတ္အားထက္သန္လာေအာင္ မလုပ္ေပးဘူးဆိုတာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။
ေဆာင္႐ြက္ဖန္တီးေပးဖို႔လိုတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့
ပခ္မဲလယန္ဆရာေတြအေနနဲ႔
(၁) ေက်ာင္းသားတိုင္းကို ယံုၾကည္မွဳေပးပါ။
(၂) ေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္မွဳကို အသိအမွတ္ျပဳစားမွဳ အားေပးပါ။
(၃) ေကာင္းမြန္ထိေရာက္စြာ ေျပာဆိုဆက္ဆံပါ။

Saturday, July 15, 2017

Pygamalion Effect

ပခ္မလယန္းအက်ိဳးဆက္
ဂရိပန္းပုဆရာၾကီးပခ္မလယန္း “Pygmalion” က အခ်ိဳးအစားေျပျပစ္တဲ့ ပန္းပုသူဇာရုပ္တုကို ထုလုပ္ခဲ့ျပီး ကိုယ့္ရဲ႔လက္ရာအေပၚ အရူးအမူးျဖစ္ခဲ့တယ္။ နတ္ဘုရားေတြကို အၾကိမ္ၾကိမ္တိုင္တည္ ဆုေတာင္းေနလို႔ ေနာက္ဆုံးအလွနတ္သမီး အပရိုဒိုက္ (Aphrodite) က ပန္းပုရုပ္တုကို အသက္သြင္း ရွင္သန္ေစျပီး ပန္းပုသူဇာနဲ႔ ပန္းပုဆရာၾကီး ဇာတ္ေပါင္း သြားခဲ့တယ္။ 
ႀကီးမားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေန မထင္မွတ္ထားတဲ့ သက္မဲ့ပန္းပုရုပ္တုကေန သက္ရွိလူသားအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္။
ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ခန္႔မွာေတာ့ ျပဇာတ္ဆရာၾကီးဘားနတ္ေရွာက ပန္းပုဆရာၾကီးရဲ ဇာတ္ထုပ္ကိုအေျခခံျပီး “Pygmalion” ျပဇာတ္ကို ဖန္တီးခဲ့တယ္။ ျပဇာတ္မွာ ဇာတ္ေကာင္ ဘာသာေဗဒပညာရွင္ ပေရာ္ဖက္ဆာဆရာၾကီးဟစ္ဂင္ဟာ ေက်းေတာစရိုက္ဆန္ဆန္ေျပာဆိုတက္တဲ့ ပန္းသည္မေလးဒူလစ္တလ္ကို အေျပာအဆိုယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ၿပီး တကယ့္နန္းဆန္ လူကံုတံ မိန္းမေကာင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ပံုကို ဖန္တီးခဲ့တယ္။ ျပဇာတ္ဟာ အခ်စ္၊ အလြမ္း အေဆြးေတြထက္ စကားလံုးေတြ ေလယူေလသိမ္းေတြနဲ႔ အႏုပညာ ေျပာင္ေျမာက္စြာ လက္စြမ္းျပခဲ့ပါတယ္။ အရိုင္းစံပယ္ကို ေတာ္၀င္ပန္း နန္းသဇင္ အျဖစ္ ဖန္တီးေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ျပဇာတ္။ ဒီျပဇာတ္ကို “My Fair Lady” အမည္နဲ႔ ရုပ္ရွင္အျဖစ္ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီျပဇာတ္ကိုပဲ ေထာင္တြင္းကေန ျမန္မာမွဳျပဳခဲ့တဲ့ ဆရာၾကီးသခင္ဘေသာင္းကေတာ့ ပန္းသာ မခါဥဆိုျပီး ဗမာဆန္ဆန္နာမည္ေပးခဲ့ေပမဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ပန္းသာမစာဥအျဖစ္နဲ႔ ထြက္ရွိလာရပါတယ္။
ၾကီးမားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က လူတစ္ဦး၊ တစ္ေယာက္ရဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြကို ျမင့္မားလာေစတက္တာကို Pygmalion Effect လို႔ေခၚၾကတယ္။ (The Pygmalion effect, or Rosenthal effect, is the phenomenon whereby higher expectations lead to an increase in performance.)
ႀကီးမားတဲ့ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ေတြက လူေတြရဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစတက္တယ္ဆိုတဲ့အယူအဆနဲ႔ ဒီအယူအဆကဘဝေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေစႏိုင္တဲ့စြမ္းရည္ရွိတယ္ဆိုတာ ဂရုျပဳမိတဲ့သူ အသံုးခ်တဲ့သူေတြ နည္းပါးလြန္းလွတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သက္ေရာက္မွဳေတြက ေကာင္းမြန္တဲ့အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ရလဒ္ေတြျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သလို ဆိုးက်ိဳးေတြကိုလည္း သယ္ေဆာင္လာႏိုင္တက္ပါတယ္။ ျပင္းျပတဲ့ဒီဆႏၵ သို႔ ဆႏၵာအဓိပတိကေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဥပဒ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဥပဒ္ေရာက္ဆိုတာလည္းျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအျပင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႔ အျခားလူတစ္ဦးအေပၚထင္ျမင္ခ်က္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ ႀကီးမားတဲ့သက္ေရာက္မူေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒုနဲ႔ေဒးနဲ႔ရွိျပီး နိစၥဓူ၀ၾကံဳေတြ႔ေနၾကရပါတယ္။ ဥပမာ။ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွဳရွိတဲ့သူဟာ အခက္အခဲကို လြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔မ်ားသလို ေခြး ေၾကာက္တဲ့သူဟာ ညိဳျမလုပ္ေနလို႔ ေခြးကိုက္ခံရဖို႔ ပိုမ်ားေနတက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့သူေတြ၊ ၾသဇာေညာင္းတဲ့သူေတြရဲ႔အခန္းက ပိုလို႔ အေရးၾကီးလာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာ၊ဆရာေတြရဲ႔ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚထားရွိတဲ့ သေဘာထားဟာလည္း အထူးအေရးၾကီးလွပါတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမက ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ မွတ္ခ်က္ေတြ၊ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုခ်က္ေတြဟာ အထူးဂရုစိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။ 

ဒီပခ္မလ္လီယန္သက္ေရာက္မွဳ႔ကို (က) သင္ၾကားျခင္း (ခ) စီမံခန္႔ခြဲျခင္းနဲ႔ (ဂ) ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ေတြမွာ အသံုးခ်ႏိုင္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။