Bagan Pagoda

ပုဂံဘုရားဖူးၾကမယ္။ (၁) ပုဂံကို ဘယ္သူေတြ ဘာေၾကာင့္သြားၾကသလဲ။ ဘာေတြေတြ႕ၾကရသလဲ။ (၁) ျမန္မာမွန္ရင္ (ဗမာမွန္ရင္) ပုဂံေရာက္ဖူးရမယ္လို႔ဆိုၾကတယ္။ ပုဂံသမိုင္းကို ဂုဏ္ယူၾကတယ္။ ပုဂံရဲ႔ သမိုင္းဟာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာအျပည့္၊ နက္နဲ႔မွဳ႔ေတြနဲ႔အျပည့္မို႔ စိတ္၀င္စားစရာအရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးနဲ႔အတူ ေထရ၀ါဒကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တယ္။ ျမန္မာစာ စတင္ေပါက္ပြားခဲ့တယ္။ အေရွ႔တာင္အာရွမွာ အင္အားၾကီး လက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အရည္းၾကီး၀ါဒကေန ေထရ၀ါဒကို ညင္သာစြာ ေအာင္ျမင္စြာ ကူးေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။ ျမန္မာစာ စကားေတြရဲ႔ စတင္ရာ ျမေစတီေက်ာက္စာကိုလည္း ထင္ရွားစြာ ယေန႔တိုင္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္။ ရာဇ၀င္ အေၾကာင္းေျပာရင္ လွံထမ္းျပီး ေျပာရမယ္ဆိုတဲ့ အတိုင္း တေက်ာင္း တဂါထာ တရြာ တပုဒ္စမ္းၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းကလူေတြလည္း လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိုၾကသလို၊ ျပည္ပကလူေတြလည္း လာေရာက္ ေလ့လာဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိဳၾကတယ္။ (၂) လွည္း၀င္ရိုးသံ တညံညံ ပုဂံဘုရားေပါင္းဆိုတဲ့အတိုင္း လက္ညွိဳးထိုးမလြဲ ဘုရား ပုထိုး ေစတီေတြဖူးျမင္ ၾကည္ညိဳႏိုင္ျပီး ပုဂံသားေတြရဲ႔ သဒၶါတရားထက္သန္ပံုက အံဖြယ္နဘန္းျဖစ္လွတယ္။ ပုဂံဘုရားဖူးရင္ အေျပာမ်ားတာက စြယ္ေတာ္ေလးဆူက ေရႊစည္းခံုဘုရား၊ တန္႕ၾကည့္ေတာင္၊ ေလာကနႏၵာဘုရားနဲ႔ တုရြင္းေတာင္ပါကို ေန႕မကူးဘဲ ဖူးရင္ ဆုေတာင္းျပည့္တယ္ဆိုတာက အရိုးစြဲေနတဲ့ အေၾကာင္းေလးနဲ႔စတယ္။ ပ်ဴေစာထီးဘုရင္ မင္းျမတ္တည္ထားခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္နေဘးက ဗူးဘုရား (ပ်ဴေခတ္လက္ရာ)၊ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ ေရႊစည္းခံုေစတီ၊ က်န္စစ္သားမင္းၾကီးတည္ထားခဲ့တဲ့ အာနဒၵာဘုရား၊ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီးတည္ထားခဲ့တဲ့ သေဗၺညဳ၊ ေရႊဂူၾကီးဘုရား၊ နရပတိစည္သူမင္းၾကီးတည္ထားခဲ့တဲ့ ကန္ေတာ့ပလႅင္၊ နရသူမင္းတည္ထားခဲ့တဲ့ ထုထည္အၾကီးမားဆံုးျဖစ္တဲ့ ဓမၼရံၾကီး၊ အေနာ္ရထာမင္းနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ မႏူဟာမင္းတည္ထားခဲ့တဲ့ မႏူဟာဘုရား၊ က်န္စစ္သားမင္းၾကီးကို သားေတာ္က ေက်းဇူးဆပ္ခဲ့တဲ့ ျမေစတီေက်ာက္စာရွိတဲ့ ျမင္းကပါကျမေစတီ၊ ေဇယ်သိခၤ နားေတာင္းမ်ားမင္းတည္ထားခဲ့ေသာ ထီးလိုမင္းလိုဘုရား၊ အျပင္ အလိုေတာ္ျပည့္၊ ဥပါလိသိမ္၊ မင္းေမွ်ာ္ရာဇာ၊ ျပသဒ္ၾကီး၊ က်န္စစ္သားဥမင္၊ ေက်ာက္ဂူဥမင္၊ ဓမၼရာဇက၊ ဂူေျပာက္ၾကီး၊ ဂူေျပာက္ငယ္၊ မီးမေလာင္ေက်ာင္း၊ နတ္ေလွာင္ေက်ာင္း၊ သရပါတံခါး၊ ပုဂံသမိုင္းျပတိုက္ေတြကို ေလ့လာၾကည္ညိဳၾကည့္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရား၊ ပုထိုး၊ ေစတီေတြမွာ ပုဂံေခတ္ အႏုလက္ရာေတြကို အံၾသဖြယ္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ပန္းဆယ္မ်ိဳးထဲက နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီေတြ၊ အုတ္စီတဲ့ပညာေတြ၊ ပန္းပုရုုပ္တုေတြကို ေလ့လာၾကည္ရွဳခံစားႏိုင္ပါတယ္။ လွည္း၀င္ရိုးသံ တညံညံဆိုေပမဲ့ အနည္းငယ္ေသာ ေစတီ၊ ပုထိုး၊ ဘုရားေတြကုိသာ လည္ပတ္ၾကည့္ရွဳ႔ဖို႔တိုက္တြန္းတက္ၾကတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဆုေတာင္းျပည့္တဲ့ ေစတီ ပုထိုးေတြ၊ မင္းတရားၾကီးေတြတည္ထားခဲ့တဲ့ ေစတီ ပုထိုးေတြ၊ အႏုပညာလက္ရာေျမာက္တဲ့ ေစတီပုထိုးေတြကိုသာ နတ္လမ္းညႊန္ၾကတယ္။ ဒါအျပင္ ျမစ္ကမ္းနေဘးနဲ႔ ဘုရားအေပၚကေန ေန၀င္ညဆည္းဆာကို ၾကည့္ရွဳ႔ေလ့လာတဲ့သူေတြ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ လက္မွဳ႔လက္ရာေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရွဳတဲ့သူေတြအေတာ္မ်ားပါတယ္။ (ခ) ဘာေတြျမင္လဲဆိုေတာ့ သမိုင္းကို ျမင္ပါတယ္။ ဓေလ့ကို ျမင္ပါတယ္။ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ဓေလ့ေတြက အထင္းသားေတြျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဖိနပ္ဘယ္ေနရာ ခြ်တ္ခြ်တ္ေပ်ာက္ရိုးထံုးစံမရွိ ကိုယ္ေတြ႔ေတြ႔ျမင္ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ခရီးသြား ဧည့္ေတြကို အေလးထားတာ ဂရုစိုက္တဲ့ ဓေလ့ေလးက ခ်စ္စရာတကယ္ေကာင္းတယ္။ အစားအေသာက္ေတြကို ပံုစားတဲ့ ဓေလ့ေတြကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတယ္။ မုန္႔ဖိုးလိုက္ေတာင္းတက္တာ တစ္ခုေတာ့ ဆိုးရြားတယ္။ ပုဂံက ပုထိုးေတြက အရင္ၾကံဳေတြဖူးတဲ့ ေစတီေတြလို မဟုတ္ဘဲ အေပၚထပ္ကိုပါသြားေရာက္ တက္ေရာက္လို႔ရတာကို အထူးတလည္ေတြ႕ျမင္ခံစားခဲ့ရတယ္။ ရာဇ၀င္ကိုျမင္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မွဳ႔ သဒၶါတရားေတြကို ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အေရာင္ေတြကို ေဆးဘယ္သူဆိုးသလဲဆိုသလိုပဲ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ေတြ၊ ေစတီပုထိုးေတြကို လွဴဒါန္းသူေတြ ထုလုပ္သူေတြက သူတို႔ရဲ႔ ခံစားခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္းထုလုပ္ထားၾကတယ္။ အာနဒၵာေစတီက ဆင္းတုေတာ္ေတြရဲ႔ မ်က္ႏွာေတာ္က သံုးမ်ိဳးနဲ႔ ဖူးေတြ႔ၾကည္ညိဳႏိုင္သလို မႏူဟာမင္းရဲ႔ ေလ်ာင္းေတာ္မူကလည္း မ်က္ႏွာေတာ္ ႏွစ္မ်ိဳးနဲ႔ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ထုထည္ၾကီးမားတဲ့ ဓမၼရံၾကီးေစတီ ေက်ာက္စာအမ်ားစုက ဆုေတာင္း၊ က်ိန္စာေတြကို အထူးတလည္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းဆိုတဲ့အတိုင္းပဲ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မဲ့ အားနည္းတာေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ခိုးထုတ္တာေတြ ရွိေသးလားလို႔ ေမးေတာ့ ကုန္ေနပါျပီတဲ့။ ဓမၼရံၾကီးဘုရားကို ညေနငါးနာရီေလာက္မွာ သြားဖူးတာ လင္းႏို႔ေခ်းေတြအမ်ားၾကီး တက္နင္းခဲ့မိပါတယ္။ ပုဂံက လက္ညိဳးထိုးမလႊဲ ေစတီေတြ၊ ျပန္လည္မြမ္းမံထားတဲ့ မြမ္းမံေနတဲ့ ပုဂံေခတ္နဲ႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္စပ္လက္ရာေတြ၊ ေစတီပ်က္ေတြ၊ လက္ရာေဟာင္းေတြ၊ သမိုင္းျပတိုက္ေတြကေန မျမဲျခင္းတရား အနိစၥဆိုတာကို ျမင္ခဲ့ရတယ္။ ပုဂံမွာ ထူးျခားတာက ဘုရားေပၚမွာ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၊ ေစတီေတာ္၊ ေဗာဓိပင္၊ သမာေဒ၀နတ္ေကာင္း၊ နတ္ျမတ္မ်ား၊ အျခံအရံ အေစာင့္အေရွာက္မ်ား (ျခေသၤ့၊ နဂါး၊ ဆင္၊ မႏုသီဟ)။ တံခြန္တိုင္၊ ေခါင္းေလာင္းမ်ား၊ ေရႊသကၤန္းမ်ား။ ေမြးေန႕ရက္ျမတ္ပူေဇာ္ရာ ျဂိဳလ္တိုင္မ်ားကို ပုဂံေခတ္ လက္ရာစစ္စစ္မ်ားမွာ မေတြ႔ရွိျခင္းပါ။ တဆက္တည္းမွာပဲ ေနာက္ဘာတစ္ခုကို သြားသတိရလဲဆိုေတာ့ Shelley's "Ozymandias" I met a traveller from an antique land Who said: "Two vast and trunkless legs of stone Stand in the desert. Near them, on the sand, Half sunk, a shattered visage lies, whose frown, And wrinkled lip, and sneer of cold command, Tell that its sculptor well those passions read Which yet survive, stamped on these lifeless things, The hand that mocked them and the heart that fed: And on the pedestal these words appear: 'My name is Ozymandias, king of kings: Look on my works, ye Mighty, and despair!' Nothing beside remains. Round the decay Of that colossal wreck, boundless and bare The lone and level sands stretch far away." ရုပ္၀တၳဳမ်ား၏ အနက္ဓိပၺါယ္ကိုျမင္ပါတယ္။ သဒၶါတရားေတြ တဖြားဖြားျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အမွန္တရားကို ျမင္ၾကပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ တရားသေဘာကို ျမင္ပါတယ္။ ျဖစ္ေအာင္လဲ မလုပ္နဲ႔ (ေလာဘျဖစ္လာမယ္။) ပ်က္ေအာင္လဲ မလုပ္နဲ႔ (ေဒါသစိတ္ေပၚတယ္။) ျဖစ္၊ ပ်က္တာကို မျမင္တာလဲ မျဖစ္ေစနဲ႔ (ေမာဟအေမွာင္လႊမ္းမယ္။) ျဖစ္၊ ပ်က္ကို ျမင္ေအာင္ ေပၚေအာင္ၾကည့္ရင္ အမွန္တရားကို ေတြ႔မယ္။ သစၥာဆိုက္မယ္။ စကၡဳကရဏီ။ ဥာဏကရဏီ။ ဥပသမၻာရ။ သေမာထာရ။ ျပဳသူ အသစ္ ျဖစ္သူအေဟာင္း။ အနိစၥ မျမဲျခင္းဆိုတာကို အာယုသခၤါရလႊတ္ျပီး (ပရိနိဗၺာန္စံျပီးျပသခဲ့ဲျပီးေတာင္) အခု ပုဂံဘုရားပုထိုးေတြက ထပ္မံသက္ေသခံေနပါတယ္။ အမွန္တရားကို ျမင္ၾကပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ တရားသေဘာကို ျမင္ပါတယ္။ ျဖစ္၊ ပ်က္ (အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ) သေဘာေတြကို ျမင္ပါတယ္။ သစၥာေလးပါး (ဒုကၡသစၥာ၊ သမုဒယသစၥာ၊ မဂၢသစၥာ၊ နိေျပာဓသစၥာ) တရား ကိုျမင္ပါတယ္။