အဆင့္ျမင့္ပညာေရးအတြက္ ေက်ာင္းမအပ္ခင္ ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြကေတာ့ (၁) ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္း
(ဂ) ပို႔ခ်ေသာ သင္တန္းဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအမည္
(ဃ) အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွိ၊ မရွိတို႔ကို အမ်ားဆံုး ေမးျမန္းတက္ၾကတယ္။ ထို႔အျပင္ (င) ေက်ာင္းကို လာေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရွဳ႔တက္ၾကသလို
(စ) ၀ဘ္ဆိုဒ္နဲ႔ ေဖ့(စ)ဘုတ္၊ အီးေမးလ္တို႔မွ တဆင့္လည္းေကာင္း။
တက္ေရာက္ဖူးတဲ့ (ဆ) ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားနဲ႔၊
(ဇ) ယံုၾကည္ေလးစားရတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားမွတဆင့္လည္း ေမးျမန္းစံုစမ္း အပ္ႏွံတက္ၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားအေနနဲ႔ တက္ေရာက္ၿပီးစီးေၾကာင္း ေအာင္လက္မွတ္နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ လက္မွတ္ေလာက္သာ ထုတ္ေပးႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒီပလိုမာ၊ ဒီဂရီမ်ားကို ထုတ္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိေသးပါ။
အစိုးရတကၠသိုလ္မ်ားတြင္သာ ဘြဲ႔ ဒီီပလိုမာ၊ ဒီဂရီမ်ား အပ္ႏွင္းႏိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။
ေက်ာင္းအပ္ႏွံရာတြင္ ေမးသင့္သည္ ေမးခြန္းမ်ားကေတာ့
(က) ေက်ာင္းသားျဖစ္မည့္သူကို ေမးျမန္းပါ။
(ခ) တက္ေရာက္ေလ့လာမည့္ ေက်ာင္းႏွင့္ မိတ္ဖက္ေက်ာင္းကို ေမးျမန္းပါ။
(ဂ) ထို႔ေနာက္ ေအာင္လက္မွတ္ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲမ်ားအေၾကာင္းကို ေမးျမန္းၾကဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
မိမိကိုယ္ကို မိမိ အရင္ စိစစ္ေမးျမန္းပါ။
(က) တက္ေရာက္သင္ယူမည့္သူသည္ ဘာသာရပ္အေပၚ စိတ္၀င္စားပါသလား။ အမွန္တကယ္ ၀ါသနာပါသလား။
(ခ) ေငြေၾကးတက္ႏိုင္ပါသလား။ ကုန္က်စားရိတ္ေတြကို ေခါင္းစဥ္ အခ်ိန္နဲ႔တကြေမးျမန္းမွတ္သားထားၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ (သင္တန္းေၾကး၊ ၀င္ခြင့္ေလွ်ာက္လႊာေၾကး၊ စာေမးပြဲေၾကး၊ အသင္း၀င္ေၾကး၊ ႏွစ္စဥ္ေၾကး၊ စာရြက္စာတမ္းေၾကး၊ အျခား) ပညာသင္ဆု၊ စေကာလားရွစ္ႏွင့္ ေစ်းေလ်ာ့ေပးျခင္းကိုလည္း ခြဲျခားတက္ဖို႔လိုပါတယ္။ (အရစ္က်စနစ္ေတြရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဘဏ္ေခ်းေငြေတြကေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနပါေသးတယ္။)
(ဂ) ေငြေၾကးတက္ႏိုင္ေပမဲ့ အခ်ိန္ရွိပါသလား။ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ပါသလား။ အခ်ိန္မရွိရင္ေတာ့ ေစာင့္ပါအံုး။ ေက်ာင္းမွန္မွန္တက္ရသလို စာသင္ခန္းအတြင္း တက္ၾကြစြာ ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးဖို႔ျပင္ဆင္ခ်ိန္ပါ စဥ္းစားပါ။
(၄) အပ္ႏွံမဲ့ ေက်ာင္းအေၾကာင္း
ကိုယ့္အေၾကာင္းကို ကိုုယ္ေမးျမန္းျပီးရင္ေတာ့ တက္ေရာက္သင္ယူမဲ့ ပုဂၢလိကေက်ာင္းကို ဆက္လက္ေလ့လာ ေမးျမန္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့အဂၤလန္မွ ေပးအပ္တဲ့ ဒီပလိုမာသင္တန္းေတြ တက္ေရာက္ၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေမးျမန္းေလ့လာသင့္သည့္ အဓိကအခ်က္သံုးခ်က္ရွိပါတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့အဆိုပါေက်ာင္းသည္ (၀ါ) ပုဂၢလိက ပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းသည္ ျပည္တြင္းတြင္ ကုမၺဏီအသင္းအဖြဲ႔ (သို႔) ၀န္ေဆာင္မွဳ႔ေပးေသာ လုပ္ငန္း (သို႔) သမ၀ါယလက္ေအာက္တို႔တြင္ တနည္းနည္းျဖင့္ (က) ဖြဲ႔စည္းမွတ္ပံုတင္ထားျခင္းရွိ မရွိ။ (ယခု သမ၀ါယမ၀န္ၾကီးဌာနမရွိေတာ့ေရြ႔ ဘယ္ဌာန၏ အသိအမွတ္ျပဳျဖစ္ ခြင့္ျပဳမည္မသိ။)
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပညာေရးဥပေဒေရးဆြဲေနဆဲ ကာလျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး ပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ မရွိေသးပါ)။ အေျခခံအထက္တန္းအထိသာ စိစစ္ခြင့္ျပဳေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။)
ထို႔ေနာက္ (ခ) ေက်ာင္းသက္တမ္းကို ေလ့လာေမးျမန္းသင့္သည္။
(ဂ) ေက်ာင္းရဲ႕ ေဖ့စဘုတ္မွေပ့ခ်ကို ေလ့လာသူမ်ားအေနနဲ႔ လိုက္ခမ်ား၊ ရွယ္မ်ား၊ ကြန္မန္႔မ်ားဆိုတာ ဝယ္ယူလို႔ရသလို ဖန္တီးယူလို႔ရတယ္ဆိုတာ သတိထားဖို႔လိုပါတယ္။
(ဃ) သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအေၾကာင္းႏွင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးသည့္ နည္းစနစ္ႏွင့္ နည္းလမ္းမ်ား။ဆရာမ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို အထင္ႀကီးတက္သူမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ရင္ၿပီးေရာမ်ားအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ လဝကမ်ားအေနႏွင့္ စိစစ္ၾကပ္မတိေပးသင့္ပါသည္။
(င) ေက်ာင္း၏ ေအာင္ခ်က္ရာခိုင္ႏွဴန္း။
(စ) ေက်ာင္းပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ေက်ာင္းမွပံပိုးေပးေသာ ၀န္ေဆာင္မွဳမ်ား။
စာၾကည့္တိုက္၊ ေက်ာင္းျပင္ပလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၊
(ဆ) ေက်ာင္းမူ၀ါဒ ျပန္အမ္းေငြ၊ နစ္နာမွဳတိုင္ၾကားျခင္းတို႕ကိုေမးျမန္းစံုစမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၅) ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ေက်ာင္းအေၾကာင္း
(၅၊ က) အဆိုပါ ေက်ာင္းသည္ (နိုင္ငံရပ္ျခားရွိ) အျခားတကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ မိတ္ဖက္ထားျခင္း အက်ိဳးတူ ေဆာင္ရြက္ထားျခင္းရွိ၊ မရွိ၊
(i) ရွိပါက အဆိုပါ မိတ္ဖက္တကၠသိုလ္၏ အဆင့္အတန္းသတ္မွတ္ခ်က္နံပါတ္ကို ၾကည့္ရွဳ႔ေလ့လာၿပီး စံုစမ္းႏိုင္ပါတယ္။ (ရွာေဖြရာမွာ သက္ဆိုင္ေသာ ဘာသာရပ္ အထူးျပဳနဲ႔သာ ရွာေဖြေလ့လာရမွာျဖစ္ပါတယ္။) စီးပြားေရးအထူးျပဳဘာသာရပ္နဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္တို႔ရဲ႕ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေရာခ်လို႔ မျဖစ္ပါဘူး။
= https://www.timeshighereducation.com/world…/…/world-ranking…
= http://www.theguardian.com/…/…/university-league-tables-2016
(ii) (အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္တြင္မပါဝင္ပါက အဆိုပါတကၠသိုလ္သည္ မိခင္ႏိုင္ငံတြင္ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳ မွတ္ပံုတင္ဖြဲ႔စည္းထားျခင္းရွိ၊ မရွိ၊)
နာမည္တူမ်ား သတိျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သံတူေၾကာင္းကြဲမ်ားကို အထူးဂရုျပဳၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဝဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို ေလ့လာတက္ၾကသူမ်ားအေနႏွင့္ စနစ္တက်ေလ့လာစူးစမ္းသင့္ပါသည္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ထိုသေဘာသဘာဝကို သိရွိၿပီး ဝဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို အထင္ႀကီးေအာင္ေရးစြဲထားတက္ၾကပါသည္။ ေဒါ့ကြမ္းမ်ား ဒိုမိန္းအမည္မ်ားကိုလည္း ဂရုျပဳဖို႔လိုပါတယ္။
ကိုယ္ရရွိမဲ့ ဘြဲ႔၊ ဒီပလိုမာအေၾကာင္း
(၅၊ ခ) တကၠသိုုလ္မဟုတ္ဘဲ ပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ပါက ထိုအဖြဲ႔အစည္းကို သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ဖြဲ႔စည္းထားျခင္း ရွိ၊ မရွိအျပင္ ထို အဖြဲ႔အစည္းကို အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဆိုင္ရာ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ တရား၀င္ လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳထားျခင္း ရွိ၊မရွိ။
ဥပမာ။ စက္ာပူတြင္ CPE (Council for Private Education) https://www.cpe.gov.sg/…/edut…/edutrust-certification-scheme
မေလးရွားတြင္ https://www.studymalaysia.com/education/art_govn.php…
အဂၤလန္ႏွင့္ စေကာ့တလန္တြင္
(http://register.ofqual.gov.uk/Organisation) (သို႔)
(http://www.sqa.org.uk/sqa/64561.4196.html) ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးႏိုင္ပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ အဆင့္သံုးဆင့္ျဖင့္ ရွာေဖြေလ့လာရမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၁) အဖြဲ႔အစည္းသည္ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ဖြဲ႔စည္းထားျခင္း ရွိရပါမည္။
(၂) တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဆိုပါအဖြဲ႔အစည္းမွ သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ဘာသာရပ္ႏွင့္ ေအာင္လက္မွတ္တို႔ကို ပညာေရးအရည္အေသြးစိစစ္ေရးအဖြဲ႔မွ အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္း ရွိရမည္။ စသည့္အခ်က္တို႔ကို ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းမွာပင္ ေနရာေဒသေပၚမူတည္၍ စိစစ္ေဆးအဖြဲ႔ သံုးဖြဲ႔ရွိပါတယ္။
(၃) တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ပညာေရးအရည္အေသြးစိစစ္ေရးအဖြဲ႔မွ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ အဆိုပါ ဒီပလိုမာ၏ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ကို သိရွိေအာင္ ဆက္လက္ ေလ့လာရမည္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားထားရွိရျခင္း၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ
Graduate Diploma, Higher Diploma, Executive Diploma, Professional Diploma, Level 3 Diploma ဟူ၍ အမည္နာမ မ်ိဳးဆံုျဖင့္ ဆြယ္တရားေဟာတက္ၾကေသာ ပံုႀကီးခ်ဲ႔တက္ေသာ စီးပြားေရးတဘို႔တည္းသမားမ်ား၏ ရန္မွ ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းဆိုေသာ္ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္သည္ ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႔မ်ားက ကိုယ္ႀကိဳးရွာ စီးပြားေရးသမားမ်ားရန္နဲ႔ အလိမ္အညာေတြကင္းေအာင္ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။ LCCI level 2, 3 Diploma, ABE Graduate Diploma 4, 5, 6 တို႔က QCF ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး အျမင့္ဆံုး ေဒါက္တာဘြဲ႔သည္ အဆင့္ ၈ ျဖစ္ၿပီး Scottish SQA ကေတာ့ Level သတ္မွတ္ခ်က္ ပိုမ်ားကာ ၁၂ အထိရွိေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီပလိုမာခ်င္းတူေသာ္လည္း အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမတူႏိုင္ပါ။
http://www.sqa.org.uk/…/64561.4196.html
(၅၊ ဂ) ေနာက္ဆက္တြဲဆက္လက္ေမးျမန္းသင့္သည္… ေမးခြန္းမ်ားမွာ အဆိုပါ ဒီပလိုမာ ေအာင္လက္မွတ္ျဖင့္
(က) အျခား တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ဆက္လက္ေလ့လာသင္ယူႏိုင္ခြင့္ရွိ၊ မရွိ။
(ခ) ဘာသာရပ္မ်ား ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိ၊ မရွိ။
ေက်ာင္းမ်ားကို စံုစမ္းၿပီးေနာက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနႏွင့္ ေက်ာင္းၿပီးသြားေသာ ေက်ာင္းဆင္းမ်ားအတြက္
(က) အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ားရွိ၊ မရွိ။
အဆိုပါ အခ်က္ ၆ ခ်က္အနက္ အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္သံုးခ်က္မွာ
ေက်ာင္း (ဝါ) ပုဂၢလိကပညာေရး၀န္ေဆာင္မွဳ႔လုပ္ငန္းသည္ ျပည္တြင္းတြင္ တရား၀င္မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းရွိရမည္။
အဆိုပါေက်ာင္း (ဝါ) ပုဂၢလိကပညာေရး၀န္ေဆာင္မွဳ႔လုပ္ငန္း၏ မိတ္ဖက္သည္ မိခင္ႏိုင္ငံတြင္ တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းရွိရမည္။
သင္ၾကားပို႔ခ်ေနေသာ ဘာသာရပ္၏ ေအာင္လက္မွတ္ကို အဆိုပါႏိုင္ငံရွိ ပညာေရးႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမွ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းရွိရမည္။
(၈) ဝယ္သူသတိထားဆိုသလို ေက်ာင္းအပ္ႏွံမည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား မိဘမ်ားအေနႏွင့္ ေက်ာင္း (၀ါ) ပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းကို ေသခ်ာစြာ ေလ့လာေမးျမန္းစံုစမ္းသင့္ပါတယ္။ သို႔မဟုတ္ပါက အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္အျပင္ နစ္္နာမွဳမ်ားကို ခါးစည္းခံၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အရွက္တကြဲအက်ိဳးနည္းျဖစ္ရမည္။
(၈၊ ခ) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာေရးတြင္ ဆရာ ဆရာမမ်ား၏ အခန္းသည္ အေရးႀကီးၿပီး ၾသဇာေညာင္းသျဖင့္ ဆရာ ဆရာမမ်ားအေနႏွင့္လည္း ေစတနာကို ေရွ႕တန္းတင္ထားၿပီး ယံုၾကည္စြာ ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ သင္ၾကားျခင္း ေဝမွ်ျခင္းကို စီးပြားေရးသမားမ်ားအေနႏွင့္ ခုတံုးလုပ္တက္ၾကသျဖင့္ စိစစ္ၿပီးမွ လက္ခံသင္ၾကားသင့္ပါသည္။ နာမည္ေပးသံုးသင့္ပါသည္။
(၈၊ ဂ) သက္ဆိုင္ရာ သံရံုးမ်ားရွိ စီးပြားေရးသံ (၀ါ) သက္ဆိုင္ရာဌာနမ်ားမွလည္း အလ်င္းသင့္သလို ခ်ျပ အသိေပးအေၾကာင္းၾကားကာ တာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္သင့္ပါသည္။
(၈၊ ဃ) မီဒီယာမ်ားမွလည္း မီဒီယာက်င့္ဝတ္ႏွင္အညီ သက္ဆိုင္ရာ သတင္းမ်ားကို စုစည္းတင္ျပရမည္။ ေၾကာ္ျငာမ်က္ႏွာတစ္ခုတည္း မၾကည့္သင့္ပါ။ နာမည္ပ်က္ရွိေသာ အသင္းအဖြဲ႔မ်ားကို နာမည္အသစ္ျဖင့္ ျပန္လည္ အသက္မသြင္းသင့္ပါ။ သတင္းေရးသားျခင္းႏွင့္ ေၾကျငာေရးသားျခင္းတို႔ကို ကြဲကြဲျပားျပားေဆာင္႐ြက္ သယ္ပိုးသင့္ပါသည္။
(၉) ပညာေရးဥပေဒမၿပီးသတ္ေသးခင္၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားမေကာင္းေသးခင္၊ စားသံုးသူမ်ား နားလည္မရင့္က်က္ေသးခင္ ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာမည့္ လက္တလံုးျခားႏွင့္ ေျပာင္လိမ္ေျပာင္စား ပညာေရးဘန္းျပ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားရွာေနသူမ်ားရန္ကို တာဝန္ရွိသူမ်ားေရာ တာဝန္သိသူမ်ားအေနႏွင့္ပါ လက္တြဲညီညီ ကာကြယ္ႏိုင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါသည္။
