မတိုင္းတာႏိုင္ရင္ ၾကပ္မတ္အုပ္ခ်ဳပ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူးး။ If you can't measure it's, you can't management it.
အရည္အေသြးကို စိစစ္ရာမွာ စကားလံုးေတြကို ေလ့လာဖို႔လိုပါတယ္။ (1) Quality, (2) Quality Assurance, (3) Quality Management, (4) Quality Control (5) Quality enhancement တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သတ္ရင္ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြက Kaizen လို႔ ဂုဏ္ယူဝံ့ႂကြားစြာနဲ႔ ေခၚေဝၚသံုးစြဲတက္ၾကသလို အေမရိကန္လူမ်ိဳးေတြက Total Quality Management လို႔သံုးႏွဴန္းတက္ၾကပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေဟာေဖၚညြန္ျပဆိုဆံုးမတဲ့ တရားေတာ္မ်ားဟာ အစ၏ ေကာင္းျခင္း၊ အလယ္၏ေကာင္းျခင္း၊ အဆံုး၏ေကာင္းျခင္း စေသာ စ၊လယ္၊ဆံုး သံုးပါးလံုးေကာင္းမြန္ေသာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပီးမွ ယံုၾကည္ရန္တိုက္တြန္းခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
အရစ္စတိုတယ္ကေတာ့ အရည္အေသြးဆိုတာ တစ္ခုေကာင္း၊ တစ္ေယာက္ေကာင္း၊ တစ္ခါေကာင္း၊ တစ္ပြဲတိုးမဟုတ္ဘူး၊။ ဓေလ့ေကာင္း အက်င့္ေကာင္းပါလို႔ဆိုမိန္႔ဘူးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာလည္း တစ္မိေပါက္ တစ္ေယာက္ထြန္းေတြဟာ ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဂင္းနစ္စံေတာ္ခ်ိန္ဝင္တဲ့ အရွင္ဝိစိတၱသာရာဘိဝံသ၊ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးဦးသန္႔၊ ႏိုဘလ္ဆုရွင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ဟာျဖင့္ အာရွသာမက ကမၻာကပါေလးစားရတဲ့သူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ စနစ္ကေမြးထုတ္ေပးလိုက္တာ မဟုတ္ဘဲ ပင္ကိုယ္စြမ္းရည္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ စနစ္ေကာင္းလို႔ အင္တိုက္အားတိုက္ ကာယ၊ ဥာဏစြမ္းရည္ေတြျမင့္တဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားအျပားေပၚထြက္လာေနတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းစီယွဥ္ရင္ ငါက သာရမယ္ဆိုတဲ့ ငယ္ငယ္ကထားခဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြ လက္ေတြ႔မဆန္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အမွန္တရားကို လက္ခံၿပီး ျပင္ဆင္ၾကရမဲ့အခ်ိန္လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။
အရည္အေသြးေကာင္းဖို႔ အရည္အေသြးကို ဦးစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရပါမယ္။ သြင္းအားစုေတြ၊ ေဆာင္႐ြက္ပံုအဆင့္ဆင့္ကို နစ္စနစ္တက် သတ္မွတ္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ထြက္ရွိလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္း၊ ဝန္ေဆာင္မွဳေတြ႐ဲ႔အရည္အေသြးကို ျပန္လည္စိစစ္ရပါမယ္။ စိစစ္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ၿပီးစီးမွသာ ျပန္လည္စိစစ္ရမယ္လို႔ အေတြးေရာက္ေနလို႔ Control ဆိုတာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုၿပီးမွ ေဆာင္႐ြက္ရတာ မဟုတ္ဘဲ အေစာ အစပိုင္းကတည္းက စတင္ေဆာင္႐ြက္ရမယ္လို႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးစာအုပ္ေတြမွာ ေရးသားတိုက္တြန္းလာၾကပါတယ္။
ဥပမာ အေနနဲ႔ ထမင္းအိုးမတည္ခင္ ဆန္ျပာၾကတယ္။ စပါးလံုးေကာက္ၾကတယ္။ ဆန္ေဆးၾကတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း စပါးလံုး ေကာက္တာ၊ ဆန္ျပာတာေတြထက္ ဆန္ေဆးတာေလာက္ပဲ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ၾကရေတာ့တယ္။ အရင္ကဆို ဆန္ထဲကမွာ ခဲလံုးေလးေတြ အမွံဳအမႊားေတြပါလာတက္တယ္။ အခုက်ေနာ္တို႔ေတာ့ ဆန္ပဲေဆးၾကေတာ့တယ္။ ဒါဆိုေမးစရာက ဘာေၾကာင့္ ဆန္ေဆး၊ ဆန္ျပာ၊ စပါးလံုးေကာက္ၾကလဲ။ ခ်က္မဲ့ဆန္ကို အရည္အေသြးေကာင္းေစခ်င္လို႔ သန္႔တဲ့သေဘာပါ။ လုပ္ငန္းတစ္ခုုနဲ႔ေျပာရရင္ သြင္းအားစုေကာင္းမွ ပစၥည္းေကာင္းမွာပါ။ မူရင္းေကာင္းမွ မိတၱဴေကာင္းမွာပါ။ ဒီလို သြင္းအားစုေတြကို စိစစ္ျခင္းကို အေစာပိုင္းကနဦးစိစစ္ျခင္း (သို႕) ၾကိဳတင္စိစစ္ျခင္းလို႔ေခၚခ်င္ပါတယ္။ (ဘာသာျပန္မွားရင္ ေကာင္းမယ္ထင္တာ ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။)
ဆန္သန္႔သန္႔ ဆန္ေကာင္းေကာင္း မက်ိဳးမေၾကတာေတြကို ရရွိဖို႔ Feed forward control လုပ္ျပီးရင္ အရည္အေသြးကို အာမခံလို႔ ျပီးမသြားေသးပါဘူး။ ျဖစ္စဥ္လို႔ေခၚတဲ့ ေျပာင္းလဲတဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ထမင္းခ်က္တဲ့နည္းစနစ္ေတြေကာင္းဖို႔၊ မွန္ဖို႔လိုပါတယ္။ အိုးပဲ့၊ စေလာင္းပဲ့ေတြျဖစ္လို႔မရသလို၊ မီးအားမျပည့္တာေတြ၊ ေရမသန္႔တာေတြလည္းျဖစ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို စနစ္တက်သတ္မွတ္ထားဖို႔လိုပါမယ္။ သိပၺံနည္းက်စနစ္ေတြနဲ႔ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ထမင္းအိုးတည္ရင္ ၾကာခ်ိန္ကို က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းေျခပဲ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ေတြအတြက္ဆိုရင္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုျခင္းစီကို တိက်စြာသတ္မွတ္ျပီး ေဆာင္ရြက္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါမွ တိက်တဲ့ အရည္အေသြးရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို တျပိဳင္နက္တည္းစိစစ္ျခင္း၊ တခ်ိန္တည္းစိစစ္ျခင္းလို႔ ေခၚဆိုျခင္ပါတယ္။ (Concurrent Control) လို႔ေခၚပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသိမ်ားတဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း Control ေနာက္တနည္း Feedback ရယူတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါ။ ထမင္းက ေပ်ာ့မေပ်ာ့ မာ မမာ။ ထမင္းနပ္ မနပ္၊ စားလို႔အစဥ္ေျပ မေျပျပန္လည္စိစစ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
နံပါတ္ ၁ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Feedforwardဟာ က အရည္အေသြး ေသခ်ာေစဖို႔ စစ္ေဆးေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ Quality Assurance ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သြင္းအားစုေတြရဲ႔ အရည္အေသြးကို စနစ္တက် ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္လက္ခံၿပီးမွ ေသခ်ာမွ နံပါတ္ ၂ ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ၾကပ္မတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ Concurrent Control ျဖစ္ျပီးေတာ့ Quality Management ကိုဆက္သြားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ဆင့္ေသခ်ာမွ နံပါတ္သံုး feedback တနည္း Quality Control ကို ဆက္လက္ေဆာင္က႐ြက္ရပါတယ္။ ျပန္လည္အသိေပးျခင္း ဖိဒ္ဘက္ကေတာ့ ျပီးစီးသြားမွ ျပန္ျပီးေျပာျပ အေၾကာင္းၾကားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံုးခုစလံုး ဟန္ခ်က္ညီညီ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ စာသင္ၾကားျခင္းကို ကုသို္လ္လည္းရ၊ ဝမ္းလည္းဝ ဂုဏ္ယူဝံႂကြားစြာနဲ႔ သင္ပါတယ္။ ေစတနာ၊ ဝါသနာ၊ အနစ္နာနဲ႔ သင္ၾကားႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါတယ္။ နာသံုးနာျပည့္ဝတဲ့ ဆရာႀကီး ဆရာမႀကီးမ်ားကို ရိုေသစြာ ဂါရဝျပဳပါတယ္။
အရစ္စတိုတယ္ကေတာ့ အရည္အေသြးဆိုတာ တစ္ခုေကာင္း၊ တစ္ေယာက္ေကာင္း၊ တစ္ခါေကာင္း၊ တစ္ပြဲတိုးမဟုတ္ဘူး၊။ ဓေလ့ေကာင္း အက်င့္ေကာင္းပါလို႔ဆိုမိန္႔ဘူးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာလည္း တစ္မိေပါက္ တစ္ေယာက္ထြန္းေတြဟာ ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဂင္းနစ္စံေတာ္ခ်ိန္ဝင္တဲ့ အရွင္ဝိစိတၱသာရာဘိဝံသ၊ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးဦးသန္႔၊ ႏိုဘလ္ဆုရွင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ဟာျဖင့္ အာရွသာမက ကမၻာကပါေလးစားရတဲ့သူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ စနစ္ကေမြးထုတ္ေပးလိုက္တာ မဟုတ္ဘဲ ပင္ကိုယ္စြမ္းရည္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ စနစ္ေကာင္းလို႔ အင္တိုက္အားတိုက္ ကာယ၊ ဥာဏစြမ္းရည္ေတြျမင့္တဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားအျပားေပၚထြက္လာေနတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းစီယွဥ္ရင္ ငါက သာရမယ္ဆိုတဲ့ ငယ္ငယ္ကထားခဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြ လက္ေတြ႔မဆန္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အမွန္တရားကို လက္ခံၿပီး ျပင္ဆင္ၾကရမဲ့အခ်ိန္လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။
အရည္အေသြးေကာင္းဖို႔ အရည္အေသြးကို ဦးစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရပါမယ္။ သြင္းအားစုေတြ၊ ေဆာင္႐ြက္ပံုအဆင့္ဆင့္ကို နစ္စနစ္တက် သတ္မွတ္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ထြက္ရွိလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္း၊ ဝန္ေဆာင္မွဳေတြ႐ဲ႔အရည္အေသြးကို ျပန္လည္စိစစ္ရပါမယ္။ စိစစ္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ၿပီးစီးမွသာ ျပန္လည္စိစစ္ရမယ္လို႔ အေတြးေရာက္ေနလို႔ Control ဆိုတာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုၿပီးမွ ေဆာင္႐ြက္ရတာ မဟုတ္ဘဲ အေစာ အစပိုင္းကတည္းက စတင္ေဆာင္႐ြက္ရမယ္လို႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးစာအုပ္ေတြမွာ ေရးသားတိုက္တြန္းလာၾကပါတယ္။
ဥပမာ အေနနဲ႔ ထမင္းအိုးမတည္ခင္ ဆန္ျပာၾကတယ္။ စပါးလံုးေကာက္ၾကတယ္။ ဆန္ေဆးၾကတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း စပါးလံုး ေကာက္တာ၊ ဆန္ျပာတာေတြထက္ ဆန္ေဆးတာေလာက္ပဲ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ၾကရေတာ့တယ္။ အရင္ကဆို ဆန္ထဲကမွာ ခဲလံုးေလးေတြ အမွံဳအမႊားေတြပါလာတက္တယ္။ အခုက်ေနာ္တို႔ေတာ့ ဆန္ပဲေဆးၾကေတာ့တယ္။ ဒါဆိုေမးစရာက ဘာေၾကာင့္ ဆန္ေဆး၊ ဆန္ျပာ၊ စပါးလံုးေကာက္ၾကလဲ။ ခ်က္မဲ့ဆန္ကို အရည္အေသြးေကာင္းေစခ်င္လို႔ သန္႔တဲ့သေဘာပါ။ လုပ္ငန္းတစ္ခုုနဲ႔ေျပာရရင္ သြင္းအားစုေကာင္းမွ ပစၥည္းေကာင္းမွာပါ။ မူရင္းေကာင္းမွ မိတၱဴေကာင္းမွာပါ။ ဒီလို သြင္းအားစုေတြကို စိစစ္ျခင္းကို အေစာပိုင္းကနဦးစိစစ္ျခင္း (သို႕) ၾကိဳတင္စိစစ္ျခင္းလို႔ေခၚခ်င္ပါတယ္။ (ဘာသာျပန္မွားရင္ ေကာင္းမယ္ထင္တာ ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။)
ဆန္သန္႔သန္႔ ဆန္ေကာင္းေကာင္း မက်ိဳးမေၾကတာေတြကို ရရွိဖို႔ Feed forward control လုပ္ျပီးရင္ အရည္အေသြးကို အာမခံလို႔ ျပီးမသြားေသးပါဘူး။ ျဖစ္စဥ္လို႔ေခၚတဲ့ ေျပာင္းလဲတဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ထမင္းခ်က္တဲ့နည္းစနစ္ေတြေကာင္းဖို႔၊ မွန္ဖို႔လိုပါတယ္။ အိုးပဲ့၊ စေလာင္းပဲ့ေတြျဖစ္လို႔မရသလို၊ မီးအားမျပည့္တာေတြ၊ ေရမသန္႔တာေတြလည္းျဖစ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို စနစ္တက်သတ္မွတ္ထားဖို႔လိုပါမယ္။ သိပၺံနည္းက်စနစ္ေတြနဲ႔ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ထမင္းအိုးတည္ရင္ ၾကာခ်ိန္ကို က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းေျခပဲ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ေတြအတြက္ဆိုရင္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုျခင္းစီကို တိက်စြာသတ္မွတ္ျပီး ေဆာင္ရြက္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါမွ တိက်တဲ့ အရည္အေသြးရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို တျပိဳင္နက္တည္းစိစစ္ျခင္း၊ တခ်ိန္တည္းစိစစ္ျခင္းလို႔ ေခၚဆိုျခင္ပါတယ္။ (Concurrent Control) လို႔ေခၚပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသိမ်ားတဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း Control ေနာက္တနည္း Feedback ရယူတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါ။ ထမင္းက ေပ်ာ့မေပ်ာ့ မာ မမာ။ ထမင္းနပ္ မနပ္၊ စားလို႔အစဥ္ေျပ မေျပျပန္လည္စိစစ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
နံပါတ္ ၁ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Feedforwardဟာ က အရည္အေသြး ေသခ်ာေစဖို႔ စစ္ေဆးေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ Quality Assurance ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သြင္းအားစုေတြရဲ႔ အရည္အေသြးကို စနစ္တက် ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္လက္ခံၿပီးမွ ေသခ်ာမွ နံပါတ္ ၂ ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ၾကပ္မတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ Concurrent Control ျဖစ္ျပီးေတာ့ Quality Management ကိုဆက္သြားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ဆင့္ေသခ်ာမွ နံပါတ္သံုး feedback တနည္း Quality Control ကို ဆက္လက္ေဆာင္က႐ြက္ရပါတယ္။ ျပန္လည္အသိေပးျခင္း ဖိဒ္ဘက္ကေတာ့ ျပီးစီးသြားမွ ျပန္ျပီးေျပာျပ အေၾကာင္းၾကားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံုးခုစလံုး ဟန္ခ်က္ညီညီ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ စာသင္ၾကားျခင္းကို ကုသို္လ္လည္းရ၊ ဝမ္းလည္းဝ ဂုဏ္ယူဝံႂကြားစြာနဲ႔ သင္ပါတယ္။ ေစတနာ၊ ဝါသနာ၊ အနစ္နာနဲ႔ သင္ၾကားႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါတယ္။ နာသံုးနာျပည့္ဝတဲ့ ဆရာႀကီး ဆရာမႀကီးမ်ားကို ရိုေသစြာ ဂါရဝျပဳပါတယ္။
No comments:
Post a Comment